بررسی اثر توأمان کاربرد سطوح مختلف سوپر جاذب و شوری آب آبیاری بر خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی خاک در شرایط آزمایشگاهی

افزایش روزافزون بشر به مصرف آب با افزایش جمعیت و محدود بودن منابع آب موجب شده بکارگیری روش هایی که راندمان مصرف آب در بخش کشاورزی را بالا می برند از اهمیت ویژه ای برخوردار باشند. استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب از جمله راهکارهایی است که بدین منظور می تواند مورد توجه قرار گیرد. این محصولات قادرند با افزایش ذخیره آب در خاک به هنگام نیاز گیاه آب خود را در اختیار ریشه ها قرار دهند. در کشاورزی از پلیمرهای کشاورزی به عنوان یک ماده افزودنی به خاک، مخزن عناصر مواد غذایی و نیز ابر جاذب آب در خاک استفاده می شود. هدف اصلی از افزودن این مواد به خاک بالا بردن ظرفیت نگهداری آب در خاک است. از دیگر راهکارهای مقابله بحران کم آبی، توجه به منابع آب های نامتعارف می باشد. استفاده از منابع آبی نامتعارف مانند پساب فاضلاب ها و آب های شور و لب شور در کشاورزی، بررسی تغییرات خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک را تحت چنین شرایطی از اهمیت خاصی برخوردار می کند. این پژوهش در زمستان 1392 تا بهار 1393 با هدف بررسی تاثیر پلیمرهای سوپرجاذب بر میزان نگهداشت آب در خاک و تخلخل خاک و هدایت هیدرولیکی اشباع در شرایط آزمایشگاهی در قالب طرح آزمایشی فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه سطح پلیمر سوپرجاذب (0، 3/0 و 6/0 درصد وزنی)، سه سطح شوری آب آبیاری (6/2، 4 و 6 دسی زیمنس بر متر) و دو نوع پلیمر سوپرجاذب (a200 ساخت شرکت نانو آب ایرانیان و آکوازورب ساخت کشور فرانسه) انجام شد. پس از دو ماه آبیاری با دور آبیاری هفت روز نمونه برداری به منظور اندازه گیری تخلخل و رطوبت در نقاط فشاری مختلف انجام شد. همچنین هدایت هیدرولیکی اشباع در طول ستون خاک اندازه گیری شد. تجزیه تحلیل آماری در سطح پنج درصد بررسی شد نتایج نشان داد اثر کاربرد پلیمر سوپر جاذب بر ظرفیت نگهداشت آب در خاک، نقطه پژمردگی، آب قابل استفاده، هدایت هیدرولیکی اشباع و تخلخل معنی دار بود، افزایش سطح کاربرد پلیمر سوپر جاذب خصوصیات فیزیکی مذکور را در خاک افزایش و هدایت هیدرولیکی اشباع را کاهش داد. اثر شوری نیز بر این موارد معنی دار بود و افزایش شوری موجب کاهش معنی دار موارد فوق شدو این کاهش در هدایت هیدرولیکی اشباع معنی دار نبود. اثر متقابل شوری و سطح کاربرد سوپر جاذب در نتایج حاصل از اندازه گیری آب قابل استفاده و تخلخل خاک و همچنین ظرفیت نگهداشت آب در پلیمر نوع فرانسوی در سطح پنج درصد معنی دار شد. علاوه بر موارد فوق افزایش سطح کاربرد سوپر جاذب موجب افزایش معنی دار هدایت الکتریکی زهاب تیمارها شد. استفاده از هر دو نوع پلیمر در این پژوهش موجب تفاوت معنی دار بر اسیدیته و حجم زهاب نشد.در تمامی خصوصیات بررسی شده پلیمر نوع ایرانی و فرانسوی عملکرد مشابه و نزدیک بهم داشتند.